Các máy tính hiện đại ngày nay thường được trang bị Card màn hình rời (VGA). Mỗi Card đồ họa lại được trang bị một số cổng kết nối với các thiết bị khác như màn hình, Tivi để hiển thị hình ảnh và âm thanh.
Với rất nhiều loại cổng khác nhau có sẵn trên thị trường thì việc chọn một port để sử dụng cho màn hình của bạn có thể rất khó khăn. Vì thế, bài viết sẽ giúp bạn hiểu từng loại cũng như chức năng của chúng, từ đó giúp bạn dễ dàng đưa ra lựa chọn hơn.
So sánh các cổng trên Card đồ họa
| Cổng | Độ phân giải | Tín hiệu truyền và nhận | Có thể truyền | Được sử dụng trong |
|---|---|---|---|---|
| VGA | Độ phân giải ban đầu là 640 x 480, tuy nhiên đã nâng cấp và có thể lên tới 1080p | Chỉ tương tự | Chỉ Video | Các ống tia âm cực cũ (Cathode ray tube) và các màn hình cũ |
| DVI | 2048 x 1536 @ 60 Hz (Dual Link), 1920 x 1080 @ 60 Hz (Single Link) | DVI-I là tương tự và số DVI-D chỉ số DVI-A chỉ tương tự | Chỉ Video | Các màn hình đời mới hơn nhưng đang dần được thay thế |
| HDMI | 3840 x 2160 @ 60 Hz sử dụng HDMI 2.0 | Chỉ số | Video và âm thanh | Tivi, Games consoles, màn hình và rất nhiều các thiết bị khác. |
| Display Port | 5120 x 2800 @ 60 Hz với Display Port 1.4 | Chỉ số | Video và âm thanh | Display Port 1.4a, HDMI 2.0b, DL-DVI-D |
| USB-C VirtualLink | Độ phân giải trên 4K | Chỉ số | Video, âm thanh và nguồn | Các tai nghe VR là chủ yếu. Có thể được sử dụng như bất cứ cổng USB-C nào |
VGA
VGA (Video Graphics Array) là cổng Card đồ họa được sử dụng lâu nhất, thậm chí đến thời điểm hiện tại nó vẫn còn xuất hiện trên một số máy tính đời cũ.
Loại cổng này được IBM lần đầu giới thiệu vào năm 1987. VGA có 15 chân, vì thế nó còn thường được gọi là HD15. Sau khi ra đời, nó được sử dụng cực kỳ rộng rãi với việc nhiều nhà sản xuất muốn đưa cổng VGA vào PC hoặc laptop của họ.
Cổng VGA là cổng kết nối tương tự (Analog), trước đây chủ yếu dùng để kết nối với màn hình CTR. Chức năng chính của nó là kết nối Card đồ họa với các màn hình nhận thông tin ở dạng tương tự. Không giống như các màn hình kỹ thuật số nhận thông tin ở dạng xung, màn hình tương tự nhận thông tin liên tục. Việc sử dụng rộng rãi màn hình CTR trong nhiều cơ sở kinh doanh được cho là lý do tại sao cổng VGA này vẫn đang được sản xuất.
Cổng VGA chỉ có khả năng phát và nhận kết nối tương tự. Card đồ họa xuất ra tín hiệu số, điều này có nghĩa là tín hiệu phải chuyển đổi thành dạng tương tự trước khi được gửi qua dây cáp đến màn hình hiển thị. Do đó, bộ chuyển đổi số sang tương tự (DAC) đóng vai trò quyết định chất lượng hình ảnh hiển thị trên màn hình. Đồng thời, màn hình cũng cần độ phân giải cao để tạo ra màu sắc và hình ảnh chất lượng.
Không giống như các cổng đời mới hiện nay, VGA chỉ truyền một luồng video duy nhất và không có âm thanh. Chính vì lý do này, việc chuyển đổi VGA sang HDMI, DisplayPort hoăc DVI thường phức tạp hơn một chút. Không chỉ đơn giản là một cáp VGA sang HDMI. Đầu chuyển VGA sang HDMI thường có bộ chuyển tín hiệu tương tự sang số. Vì vậy đầu VGA sang HDMI có một hộp nhỏ để chứa DAC.
| Ưu điểm | Nhược điểm |
|---|---|
|
|
DVI
DVI (Digital Video Interfaces) đã được sử dụng hơn 10 năm qua và đó là một phần lý do tại sao việc sử dụng VGA giảm đáng kể. Loại cổng này chủ yếu được sử dụng với màn hình kỹ thuật số như LCD và chúng sử dụng công nghệ tín hiệu vi sai giảm thiểu chuyển tiếp (Transition Minimized Differential Signaling). Đầu nối DVI chủ yếu hoạt động ở tốc độ 1,65 Gbps
Dual Link DVI-D và DVI-I
Đầu nối dual link DVI-I có 29 chân, trong khi đó DVI-D có 25 chân. Những tín hiệu được truyền qua DVI-D có thể được hỗ trợ trên các đầu nối HDMI và DisplayPort. Cáp DVI-D chỉ hỗ trợ tín hiệu số trong khi DVI-I hỗ trợ cả tín hiệu số à tương tự. Những thiết bị hỗ trợ các tín hiệu như vậy đều có cổng DVI-D và VGA.
Dual link có nghĩa chúng có thêm các chân ở giữa cho phép độ phân cao hơn khoảng 2048 x 1536 @ 60Hz.
Single Link DVI-D và DVI-I
Đầu nối single link DVI-I có 23 chân. Nó không thể chuyển đổi tín hiệu kỹ thuật số và tương tự, tuy nhiên nó nhận cả 2 loại tín hiệu này. Tín hiệu Analog và Digital cũng không thể truyền qua dây cáp cùng một lúc được. Đồng nghĩa với việc người dùng phải chọn một chế độ để sử dụng tại một thời điểm.
Mặc dù đầu nối DVI-I hoạt động với các loại cáp khác nhau, đầu nối đực (male connector) của một dây cáp DVI-I không thể vừa với bất kỳ cổng cái (male port) của đầu DVI nào do thiết kế của chúng. Mặt khác, đầu nối DVI-D có 19 chân và nó có thể hoạt động với đầu nối DVI-I.
Single link có nghĩa chúng không có thêm các chân ở giữa. Chính vì thế nó chỉ hỗ trợ độ phân giải 1920 x 1080 @ 60Hz.
DVI-A
Cổng DVI-A không được sử dụng rộng rãi. Nó chỉ hỗ trợ tín hiệu Analog, vì thế không được ưa chuộng trong thế giới kỹ thuật số ngày nay. Tuy nhiên, nó làm cho việc kết nối phần cứng cũ trở nên dễ dàng hơn rất nhiều với 17 chân.
| Ưu điểm | Nhược điểm |
|---|---|
|
|
HDMI
HDMI (High Definition Multimedia Interface) là một cổng Card đồ họa được sử dụng để truyền dữ liệu số. Đây là loại cổng được sử dụng rộng rãi trong kinh doanh cũng như trong gia đình. Người dùng thường sử dụng nó để kết nối với màn hình, Tivi và các loại màn hình hiển thị hiện đại khác.
HDMI thường hoạt động tương tự như DVI, điểm khác biệt duy nhất là nó có thể truyền tối đa 8 luồng dữ liệu trên cùng một kênh. Các tín hiệu được truyền có thể được nén hoặc không. Nhưng dù bằng cách nào đi chăng nữa thì chất lượng của hình ảnh vẫn được duy trì.
Được ra mắt vào năm 2002, cổng HDMI ngày càng trở nên phổ biến và được cải tiến để trở thành một trong những lựa chọn tốt nhất. Một trong những tính năng được cải thiện theo thời gian là khả năng truyền hình ảnh có độ phân giải cao. Ngoài ra, chúng cũng được làm tương thích với 3D và có các kênh Ethernet đi kèm.
Việc cải tiến về các tính năng của HDMI đã khiến nó trở thành tùy chọn kết nối kỹ thuật số được hầu hết mọi người lựa chọn. Chúng vẫn sử dụng mã hóa HDCP và hầu hết các thương hiệu chọn đưa chúng vào Card đồ họa của họ. HDMI có lợi thế hơn DVI là bởi nó có thể truyền âm thanh và hình ảnh bằng 1 cáp duy nhất. Hơn thế nữa, nó còn có khả năng xuất hình ảnh độ phân giải 4K (HDMI 2.0).
| Ưu điểm | Nhược điểm |
|---|---|
|
|
Display Port
So với các cổng Card đồ họa khác, Display Port tương đối mới. Được giới thiệu vào năm 2007 và mục đích chính là thay thế cổng DVI và VGA. Với 20 chân, cổng này có thể được sử dụng trong thiết lập dual mode. Nó cũng truyền dữ liệu bằng cách sử dụng các cặp dữ liệu vi sai.
DP có thể hoạt động ở các tốc độ khác nhau, có thể lên tới 17Gbps. Một cổng DP cũng đi kèm với các tính năng bảo vệ nội dung và HDCP tùy chọn.
Display Port đã và đang được sử dụng rộng rãi. Các thương hiệu Chip máy tính cũng đã chọn đưa DP vào hầu hết các sản phẩm họ đang sản xuất. AMD đang xem xét việc có các tính năng đa màn hình giúp tăng khả năng sử dụng. Với khả năng kết nối tới 6 màn hình, những Card đồ họa này sẽ hoàn hảo cho những mục đích sử dụng đồng thời, nhất là khi chơi game.
AMD đã làm điều này, rất nhiều đầu nối DP được tích hợp trên một VGA duy nhất và bạn có thể kết nối với nhiều màn hình cùng lúc.
Giống như HDMI, Display Port cũng hỗ trợ truyền âm thanh và hình ảnh thông qua một dây cáp duy nhất. Tuy nhiên, DP còn hỗ trợ nhiều độ phân giải và tốc độ làm mới. Chẳng hạn, Display Port 1.4 có thể hỗ trợ độ phân giải 5120 x 2800 @ 60Hz với băng tần 25,92 Gbps.
Ngoài ra, Display Port còn có thể hỗ trợ nhiều màn hình thông qua 1 cổng, điều mà các cổng trên không làm được. Nó được gọi là daisy chaining, khi màn hình đầu tiên được kết nối với DP và sau đó màn hình khác kết nối tới màn hình đầu tiên.
| Ưu điểm | Nhược điểm |
|---|---|
|
|
USB-C VirtualLink
Khi nhu cầu người dùng ngày càng lớn, các giải pháp về kết nối cũng được cải thiện. VirtualLink cho phép kết nối tai nghe VR với Card đồ họa để truyền dữ liệu và nguồn điện. Nó được hỗ trợ bởi một số công ty lớn như Nvidia, AMD, Oculus, Microsoft và Valve.
Các kết nối này được sử dụng cho đồ họa video cũng như âm thanh và dựa vào kết nối USB-C. Mục đích chính của USB-C VirtualLink là giúp người dùng dễ dàng truyền trực tiếp video và âm thanh đến tai nghe qua dây cáp.
Với USB-C VirtualLink, người dùng có thể giảm số lượng linh kiện họ sử dụng để kết nối với các thiết bị khác nhau để truyền dữ liệu. USB-C VirtualLink có thể truyền mọi thứ mà tai nghe VR cần bao gồm nguồn, hình ảnh và âm thanh.
Hiện tại, công nghệ VirtualLink chỉ có trong các thiết bị công nghệ VR. Nhưng việc USB-C có thể truyền video, âm thanh và nguồn trên cùng một sợi dây cáp cho thấy VirtualLink sẽ sớm được sử dụng rộng rãi. Bạn vẫn có thể sử dụng nó như một cổng USB Type C bình thường.
| Ưu điểm | Nhược điểm |
|---|---|
|
|
Nên chọn cổng Card đồ họa nào?
Có rất nhiều tùy chọn bạn có thể lựa chọn, mỗi cổng lại có những tính năng đặc biệt.
Nếu bạn đang sử dụng màn hình thì nên dùng cổng Display Port, trừ khi màn hình đó không có cổng DP. Display Port là loại cổng mới, hỗ trợ độ phân giải cũng như tốc độ làm mới lớn với độ trễ đầu vào rất thấp. Những ưu điểm này là cho DP là lựa chọn hoàn hảo cho màn hình. Trong trường hợp màn hình không hỗ trợ cổng DP, bạn nên chọn theo thứ tự ưu tiên sau: HDMI, DVI, VGA.
Nếu muốn kết nối với Tivi thì tùy chọn tốt nhất là HDMI. Cổng này cung cấp cả hình ảnh và âm thanh với độ phân giải và tốc độ làm mới cao. Thông thường Tivi không được trang bị cổng DP, vì thế HDMI là lựa chọn phổ biến và đáng tin cậy nhất.
Đối với tai nghe VR, bạn nên sử dụng USB-C VirtualLink khi có thể. Nếu tai nghe hoặc Card đồ họa không hỗ trợ USB-C VirtualLink thì hãy sử dụng Display Port hoặc HDMI.
