Tìm hiểu và tư vấn các loại switch của bàn phím cơ

Khi tháo các phím trên bàn phím cơ, có thể bạn sẽ để ý thấy các công tắc có màu khi gỡ phím ra. Công tắc đó được gọi là switch. Switch là các công tắc nằm phía dưới của mỗi phím trên bàn phím cơ. Mỗi loại switch có độ nhạy, mức độ tiếng ồn khác nhau nhằm phục vụ cho các đối tượng từ game thủ cho đến nhân viên văn phòng.

Nói về switch chúng ta có rất nhiều thương hiệu khác nhau. Từ tiêu chuẩn công nghiệp của switch bàn phím cơ hiện đại như Cherry MX sản xuất tại Đức hay những loại switch clone Cherry MX giá cả phải chăng hơn như Razer, Steelseries, Kailh (Kaihua), Gateron, TTC,… hay loại “switch nhà trồng” nghe rất bình dân nhưng giá lại há hốc mồm như Topre được sử dụng trên bàn phím Realforce – thương hiệu của tập đoàn Topre Nhật Bản và Happy Hacking Keyboard (HHKB). Tất cả chúng đều có một tên gọi chung là switch – công tắc, với nhóm Cherry MX, Kailh, Gateron,… là nhóm công tắc cơ học (Mechanical Switch) và Topre là nhóm công tắc cảm ứng điện dung (Electrostatic Capacity Switch).

Các loại âm thanh phát ra từ phím

Clicky switch

Cho tiếng ồn lớn nhất. Đặc trưng của các switch clicky này là xúc giác, độ khấc, phản hồi siêu nhanh nhạy âm thanh click clack không lẫn vào đâu được. Một số dòng clicky switch đang phổ biến trên thị trường gồm:

Kailh BOX White.
Kailh BOX Jade.
Kailh Speed Copper
NovelKeys Sherbet.
Cherry MX Blue/White
Và các dòng switch clones của Cherry MX Blue từ Kailh, Gateron và Outemu với cùng cấu tạo và cảm giác gõ na ná như Cherry Blue.

Tacticle switch

Là loại switch cơ học cho độ phản hồi tốt, xúc giác tốt và có độ khấc rõ ràng nhưng âm thanh nhỏ hơn rất nhiều hoặc thậm chí không có âm thanh.

Các dòng tacticle switch đang dùng rộng rãi hiện nay:

Zealios V2 (làm bởi hãng ZealPC).
Halo Clear switch.
Cherry MX Clear/Brown switch và một số dòng switch clones của Kailh, Gateron và Outemu.
Kailh Speed Copper switch.
Topre Switch.

Linear switch

Linear switch nổi tiếng là dòng switch mới nhất chuyên dành để làm việc và gõ máy chuyên nghiệp. Các switch dạng này không có độ khấc, không có tiếng ồn, nhưng xúc giác cực cao, tốc độ nhanh và điểm truyền động thường rất thấp giúp tăng tốc độ gõ lên nhiều lần.

Một số switch linear thường tìm thấy trên các bàn phím cơ hiện đại:

Tealios switch.
HyperX Red Switches.
Gateron Red/Yellow/Black Switches.
Cherry MX Red/Black.
Kailh BOX Black.

[Có âm thanh]Phân biệt Clicky, Linear và Tactile switch

Optical switch

Đây là dòng switch hiện đại mới xuất hiện sau này, có cấu tạo đặc biệt và hoạt động dựa trên hiệu ứng quang học, không bị ảnh hưởng bởi ma sát cũng như bụi bẩn và không khí từ môi trường xung quanh nên có độ bền và chất lượng siêu khủng. Optical switch được đánh giá là thế hệ tương lai của bàn phím cơ. Cho cảm giác gõ siêu nhẹ, siêu êm mượt, trơn bóng và hoàn toàn không có độ khấc nào cản trở.

Một số mẫu switch quang học đang được nhiều người biết tới và tin dùng như:

Gateron Optical Black, blue, brown, or red.
Razer Opto-Mechanical Switch, purple (clicky) or red (linear).
OUTEMU Optical Blue, brown.

Switch quang học là gì? So sánh switch quang với switch cơ học

Topre switch

TOPRE là một dòng switch riêng, đứng một mình một cõi, hay còn được gọi là switch cơ điện dung.

Hoạt động trên nguyên tắc điện dung nên có khả năng thay đổi điểm truyền động và không bị ảnh hưởng bởi các yếu tố ngoại lai bên ngoài.

Độ bền hầu như là tuyệt đối. Chất lượng và cảm giác gõ rất đặc biệt. Mềm mượt mịn như tơ, kèm theo âm thanh kiểu tock tock rất riêng.

Switch Topre hiện tại rất đắt và đang được dùng trên bàn phím Realforce (do chính hãng Topre sản xuất) và một vài model bàn phím cơ Leopold và HappyHacking keyboard (HKKB).

[Có âm thanh]Tìm hiểu về Topre Switch

Low-Profile switch

Đây là nhóm switch đặc biệt mới đến từ Cherry MX. Nhóm switch này ngoài low profile còn giúp cho bàn phím cơ mỏng hơn, gọn gàng hơn và lịch sự hơn so với các bàn phím cơ truyền thống.

Không chỉ rút gọn về chiều cao, các switch Low profile còn nhạy hơn nhờ cho switch nhận lệnh sớm hơn cũng như hành trình phím được rút ngắn từ 4mm xuống 3.2mm cho độ phản hồi cũng như tốc độ gõ phím nhanh hơn.

Đây là nhóm switch có thể nói là phù hợp với tất cả mọi người, là một loại switch cực kì phù hợp với beginner. Hiện tại chỉ mới có Cherry MX ứng dụng loại switch này rộng rãi nên mình chỉ có một cái tên ở danh sách dưới đây thôi:

Cherry MX Low profile Red.
Topre Short-Throw (loại này rất khó tìm).

[Có âm thanh] Tìm hiểu Low-Profile Switch

Silent switch

Thường đây là nhóm switch linear (Red và black switch) nhưng được thêm vào một damper (đệm) giúp giảm âm thanh khi switch chạm đáy phát ra. Hoặc với switch Topre, loại này êm hoàn toàn chủ yếu do cấu tạo đặc biệt với các màng cao su thay thế cho lò xo và chạm đáy là tiếp xúc giữa cao su và mạch PCB thay cho nhựa và nhựa nên ít âm thanh hơn.

Thậm chí switch Topre khi tối ưu chân keycap kèm một số giảm chấn nhỏ nữa làm cho bàn phím sử dụng switch này không phát ra âm thanh luôn.

Một số đại diện tiêu biểu bạn có thể tham khảo là:

Cherry MX Silent Red (Pink switch, 45g).
Topre Silent 55g.
Topre Silent Variable (bao gồm lực nhấn 30g, 45g, 55g được bố trí theo tùy khu vực trên bàn phím).

Các loại switch phổ biến nhất được sử dụng trên bàn phím cơ hiện nay.

Blue switch

Blue Switch hợp người sử dụng gõ văn bản, code là chủ yếu, về phần chơi game thì hơi khó thao tác một chút tuy nhiên vẫn gọi là chấp nhận được.

Các bàn phím được sử dụng Blue Switch khi gõ sẽ có tiếng clicky và tactile, thường thì những người dùng phổ thông mới sử dụng bàn phím cơ sẽ rất thích loại Switch này do âm thanh đặc trưng nghe rất vui tai.

Điểm yếu của loại switch này đó là độ ồn sẽ to hơn so với các loại switch còn lại, gây cảm giác khó chịu cho người dùng ở cạnh và nếu như sử dụng lâu dài sẽ dần mất đi tiếng clicky đặc trưng do bụi bám.

Lực nhấn: 50g.

Red switch

Bàn phím sử dụng Red Switch với những người chơi game cần tốc độ nhanh hoặc làm văn phòng và hay gõ lướt thì sẽ rất thích hợp.

Red Switch đối với những người mới làm quen, tìm hiểu phím cơ chắc có lẽ sẽ không thích loại switch này lắm do đặc điểm của switch này khi gõ phím là gần như không có sự phản hồi lại về cảm giác bấm nên người dùng sẽ có suy nghĩ “không khác gì bàn phím thường”.

Tuy nhiên thì Red Switch khá là được ưa chuộng trong cộng đồng game thủ do độ nhạy cao, dễ dàng thao tác các hành động nhanh do cấu thành của switch không có điểm nào ngăn cản hành trình phím như Brown Switch và Blue Switch.

Điểm yếu của loại switch này là khi sử dụng lâu dài sẽ hay có hiện tượng “double-click” giống với chuột.

Lực nhấn: 45g

Brown switch

Brown Switch là loại switch hợp với nhiều người sử dụng để chơi game lẫn văn bản, làm việc ở nơi công cộng vì độ ồn không quá to như Blue Switch.

Bàn phím sử dụng Brown Switch khi gõ sẽ không có tiếng clicky như Blue Switch nhưng sẽ có tactile, cảm giác mà Brown Switch đem lại là trung hoà, người mới sử dụng vẫn có thể cảm nhận được khấc tactile khi gõ và âm thanh của switch này so với Blue Switch là êm hơn hẳn.

Có thể nói là Brown Switch được nhiều người ưa thích do vẫn cảm nhận được cảm giác một chiếc bàn phím cơ đem lại nhưng lại không ồn ào, gây khó chịu cho người xung quanh.

Lực nhấn: 45g.

Clear switch

Tương tự như Brown Switch. Không có tiếng clicky và có khấc giữa hành trình phím.

Lực nhấn: 65g.

Black switch

Gần giống với Red Switch. Không có khấc phím mà hành trình phím trơn tuột, không có clicky luôn. Loại này phù hợp cho những tay chơi game chuyên nghiệp.

Lực nhấn: 60g.

Silent switch

Đúng như cái tên của nó, Silent Switch không phát ra âm thanh khi gõ, thích hợp cho những ai thường xuyên spam phím (đại khái là game thủ bán chuyên và chuyên). Có đặc điểm gần giống Red Switch nhưng Silent Switch êm ái tuyệt đối, không gây bất cứ âm thành nào khi sử dụng.

Lực nhấn: 45g.

MX switch/ Silver switch

Đây là loại switch đặc trưng của Corsair ra mắt vào đầu năm 2016.

Hành trình phím trơn không có khấc tactile, không tiếng clicky và chiều cao phím chỉ 1.2mm thay vì 2mm như các loại khác, vì vậy sẽ nhạy hơn rất nhiều.

Loại switch này thường dành cho game thủ chuyên nghiệp cần tốc độ và cường độ spam phím cực cao. Và bởi vì hành trình phím ngắn, phím nhận lệnh quá nhạy nên không thích hợp cho lắm với việc gõ chữ, văn bản.

Lực ấn: 45g.

[Có âm thanh]Toàn tập về Cherry MX Switch