Theo thời gian, SSD có thể bị lỗi mà không hề có cảnh báo nào. Đó là lý do tại sao bài viết sẽ giúp bạn chỉ ra những dấu hiệu nhận biết SSD sắp hỏng và cần được thay thế. Từ đó bạn có thể chủ động hơn trong việc bảo vệ và backup dữ liệu của mình, tránh khi ổ cứng bị hỏng, rất khó khôi phục dữ liệu.
Nguyên nhân dẫn đến SSD bị hỏng
Thông thường, có hai yếu tố ảnh hưởng đến tuổi thọ của ổ cứng SSD đó là hao mòn và hư hỏng vật lý.
Hao mòn ở đây ám chỉ lượng dữ liệu đã được ghi vào SSD trong suốt vòng đời của nó. Tất cả các ổ cứng SSD đều có một lượng dữ liệu ghi giới hạn(Terrabytes Written = TBW) mà chúng có thể xử lý trong suốt thời gian sử dụng.
Hư hỏng vật lý có thể là ổ cứng quá nóng, bị tăng điện áp hay va đập mạnh. Ngoài ra, nước và bụi là những mối đe dọa phổ biến đối với SSD.
Dấu hiệu cảnh báo SSD sắp hỏng
1. Gặp sự cố khi khởi động
Máy tính đôi khi gặp trục trặc trong quá trình khởi động. Sự cố này rất ít khi gặp và có thể biến mất sau khi khởi động lại PC.
Tuy nhiên, nếu phải khởi động lại nhiều lần thì máy tính mới boot thành công, rất có thể SSD của bạn đang gặp lỗi. Nguyên nhân có thể do các vùng trên ổ đĩa không thể đọc được các tệp tin (bad sectors) mà máy tính cần trong quá trình khởi động.
2. Tốn nhiều thời gian để lưu dữ liệu
Một trong những dấu hiệu rõ ràng nhất cho thấy sự tồn tại của các bad sectors hoặc bad blocks trong ổ cứng đó là tốn rất nhiều thời gian để lưu dữ liệu. Bad blocks là những vùng của ổ đĩa đã bị hư hỏng (vật lý hoặc logic) và không thể truy cập được nữa.
3. Không thể thao tác với tệp tin
Các tệp tin bị lỗi sẽ khiến bạn không thể đọc hoặc truy cập được. Khi thử thao tác với những file này, bạn sẽ nhận được một thông báo lỗi.
Nếu gặp hiện tượng này thường xuyên thì đây là dấu hiệu cho thấy thiết bị lưu trữ của bạn đang có vấn đề. Lúc này, bạn cần lên kế hoạch cho việc sao chép dữ liệu từ ổ cứng cũ sang một ổ cứng khác, tránh trường hợp SSD bị hỏng và không thể phục hồi dữ liệu.
4. Cần phải khởi động lại thường xuyên
Có nhiều lý do khiến máy tính của bạn cần phải khởi động lại. Có thể bạn muốn làm mới bộ nhớ cache, RAM,… Tuy nhiên việc phải restart lại máy thường xuyên lại là một dấu hỏi lớn.
Bạn cần kiểm tra sức khỏe của ổ cứng. Nếu ổ đĩa đang dần bị hỏng hoặc chứa các bad sectors, bạn cần biết càng sớm càng tốt.
5. Lỗi hệ thống
Nếu máy tính của bạn gặp phải lỗi màn hình xanh chết chóc (BSOD) và hệ thống cần được sửa chữa thì đây là một dấu hiệu không tốt dành cho ổ cứng. Hầu hết người dùng Windows trong trường hợp này sẽ khởi động lại máy hoặc chọn sửa chữa tự động.
Bước tiếp theo bạn cần thực hiện ngay đó là sử dụng các tiện ích để xác định tình trạng ổ đĩa. Sau đó là sao lưu dữ liệu của mình để tránh trường hợp xấu nhất có thể xảy ra.
6. Lỗi bad blocks
Bad blocks không phải lúc nào cũng hiển thị dưới dạng lỗi. Windows sẽ cố gắng ghi lại dữ liệu từ các bad blocks thành các khối không được sử dụng.
Tuy nhiên, nếu có quá nhiều bad blocks thì máy tính sẽ “bỏ cuộc”. Khi ổ cứng của bạn có quá nhiều khối xấu thì khả SSD sắp hỏng là rất lớn.
7. Ổ cứng quá nóng
Ổ SSD sẽ ít gặp tình trạng quá nóng hơn HDD. Tuy nhiên các ổ cứng SSD mới nhất lại đang gặp phải tình trạng này. SSD NVMe có thể bị quá nhiệt, đặc biệt khi thực hiện khối lượng công việc đọc/ ghi lớn.
Đây không hẳn là dấu hiệu ổ cứng bị lỗi nhưng nó có thể là dấu hiệu báo trước.
8. Lỗi firmware
Cấu hình sai phần mềm có thể gây ra lỗi ổ cứng. Lỗi này không xảy ra thường xuyên và chúng có thể được khắc phục bằng các công cụ cập nhật phần mềm từ nhà sản xuất.
Các câu hỏi thường gặp
Ổ cứng SSD bị hỏng có sửa được không?
Nếu SSD bị lỗi, bạn hoàn toàn có thể sửa và lấy lại dữ liệu. Tuy nhiên việc này rất tốn kém và mất thời gian. Một cách để khắc phục ổ SSD không hoạt động là cắm nó và một máy khác. Nếu cách này không đem lại hiệu quả, bạn có lẽ cần phải nghĩ tới việc thuê chuyên gia để khôi phục dữ liệu.
Việc khôi phục dữ liệu từ SSD có thể khó khăn và tốn kém hơn so với HDD. Trường hợp tệ nhất là không thể phục hồi dữ liệu từ ổ SSD bị lỗi.
SSD có thể đột ngột bị hỏng không?
Có, nguyên nhân phổ biến nhất đó là ổ cứng đã vượt quá giới hạn TBW. Điều này rất nhanh sẽ khiến SSD không thể sử dụng được. Một số nguyên nhân khác như quá nhiệt, nguồn điện kém, va đập,… cũng có thể làm SSD bị lỗi.
