Khi nói đến âm thanh thì chúng ta sẽ nghĩ ngay tới một chiếc loa. Vậy ngoài loa ra thì bạn cần thêm gì nữa không?
Câu trả lời là có một vài loại loa khác nhau và mỗi loa đều có nhiệm vụ riêng cũng như ưu nhược điểm. Bài viết sẽ giúp bạn phân biệt loa 2 đường tiếng (2-way speaker) với loa 3 đường tiếng (3-way speaker) và ưu nhược điểm của từng loại loa.
Tai con người rất nhạy cảm với các tần số trung (mid). Đó là lý do vì sao một hệ thống loa nên có ít nhất 2 loại loa: loa mid và loa tweeter. Một chiếc loa 3 đường tiếng có thêm 1 loa nữa gọi là subwoofer (loa siêu trầm).
Loa 2 đường tiếng là gì?
Loa 2 đường tiếng là loại loa chỉ có 2 driver: woofer và tweeter. Trong đó woofer (có kích thước lớn hơn) sẽ chịu trách nhiệm tái tạo các âm thanh có tần số thấp còn tweeter sẽ đảm nhiệm công việc còn lại.
Cấu tạo
Loa 2 đường tiếng có cấu tạo bao gồm 3 thành phần: loa mid (woofer), loa treb và bộ phân tần (crossover).
- Loa mid: tái tạo các dải âm bass và mid.
- Loa treb: tái tạo các dải âm cao.
- Bộ phân tần: phân chia tần số cho loa mid và loa treb.
Ưu điểm
- Giá thành rẻ.
- Chất lượng âm rất hay, mượt mà với âm bass đủ mạnh cùng âm mid ngọt ngào, treble cao, sáng.
- Thiết kế nhỏ gọn, chiếm ít diện tích cũng như giúp người dùng thuận tiện trong quá trình di chuyển.
- Tiêu hao ít năng lượng.
- Dễ dàng lắp đặt bộ phân tần
- Rất thích hợp dùng làm loa nghe nhạc, loa sân khấu, loa hội trường.
Nhược điểm
- Âm bass không mạnh mẽ bằng loa 3 đường tiếng do chưa có loa phụ trách riêng cho dải bass.
- Dải mid không được chi tiết, rõ ràng.
Loa 3 đường tiếng là gì?
Loa 3 đường tiếng được bổ sung thêm 1 driver chuyên tái tạo các âm thanh tần số thấp (bass) và được gọi là subwoofer. Lợi ích lớn nhất của loại loa này là bạn có thể điều chỉnh nó để chơi mọi loại nhạc.
Cấu tạo
Loa 3 đường tiếng có cấu tạo bao gồm 4 thành phần: loa bass (subwoofer), loa mid, loa treb và bộ phân tần (crossover).
- Loa bass: tái tạo các dải âm thấp.
- Loa mid: tái tạo các dải âm có tần số trung bình như giọng nói.
- Loa treb: tái tạo các dải âm cao.
- Bộ phân tần: có 2 tần số cắt giữa 3 loa (loa bass, loa mid, loa treble) là 900Hz và 5000Hz
Ưu điểm
- Dải âm mid rõ ràng hơn.
- Nếu có bộ phân tần tốt, bạn sẽ không phải lo lắng về vấn đề méo âm.
- Không cần bổ sung thêm loa sub.
- Mang đến cho người dùng nhiều lựa chọn cũng như chất lượng âm thanh tổng thể tốt hơn bởi loại loa này có thêm subwoofer đảm nhiệm tái tạo các tần số thấp.
Nhược điểm
- Giá thành đắt hơn so với loa 2 đường tiếng.
- Có ít tùy chọn hơn trên thị trường bởi loại này không phổ biến.
- Thùng loa lớn và nặng.
Sự khác biệt giữa loa 2 đường tiếng và loa 3 đường tiếng
| Loa 2 đường tiếng | Loa 3 đường tiếng | |
| Driver | Woofer và tweeter | Subwoofer, midrange và tweeter |
| Phân tần | Tần số cắt: 3600Hz | Tần số cắt: 900Hz và 5000Hz |
| Kích thước | Nhỏ gọn | Lớn hơn do phải chứa 3 drivers |
| Nhu cầu sử dụng | Sử dụng trong gia đình hát karaoke, nghe nhạc | Sử dụng trong các phòng hát karaoke |
Nguyên lý hoạt động của loa 2 đường tiếng và 3 đường tiếng
Cả loa 2 đường tiếng và loa 3 đường tiếng đều có những driver khác nhau đảm nhiệm việc tái tạo các dải âm khác nhau. Những driver này thường được gắn ở mặt trước thùng loa. Vì thế bằng mắt thường bạn cũng có thể phân biệt được loa 2 đường tiếng và 3 đường tiếng bằng cách đếm số lượng driver.
Driver có kích thước nhỏ nhất là tweeter được dùng để tái tạo các âm thanh có tần số cao (> 2.5kHz). Đây là âm thanh của của nhạc cụ như sáo, piano,…
Driver có kích thước lớn hơn là woofer được dùng để tái tạo các âm thanh tần số thấp hơn (< 2.5kHz). Đây là âm thanh mà chúng ta nghe thấy trong hầu hết 1 bài hát.
Trong một chiếc loa 2 đường tiếng thì chỉ có 2 driver kể trên. Còn đối với loa 3 đường tiếng có thêm midrange driver đảm nhiệm vai trò thay thế cho woofer. Nhìn chung midrange sẽ tái tạo âm thanh trong dải tần số 500Hz tới 2.5kHz.
Tín hiệu âm thanh được khuếch đại trước khi đến các driver phải đi qua bộ phân tần. Bộ phân tần này có nhiệm vụ phân chia tín hiệu thành các tần số cao, tần số trung và tần số thấp và phân phối chúng đến driver tương ứng.
Đôi khi sẽ có bộ điều khiển cho phép bạn điều chỉnh tần số phân tần, kiểm soát âm lượng từng driver. Điều này cho phép bạn thoải mái tùy chỉnh theo sở thích.
Ngoài ra cũng có loa 1 đường tiếng chỉ với 1 driver duy nhất (giá cực rẻ hoặc cực đắt) cũng như 4, 5, 6,… đường tiếng.
Bộ phân tần loa là gì?
Bộ phân tần loa là một bảng mạch điện tử gồm có điện trở, tụ điện và cuộn cảm mỗi linh kiện hoạt động với chức năng riêng biệt.
Bộ phân tần có chức năng dùng để cắt tần số, lọc âm, để mang đến chất lượng âm thanh chất lượng cho người dùng. Đồng thời, còn thích hợp với mọi loại loa như bass, mid và treble.
Bộ phân tần loa nhận một đầu vào tín hiệu duy nhất, tách nó ra và “phân phối” tới các driver với các dải tần số khác nhau.
Nói một cách khác, đối với loa 2 đường tiếng, tín hiệu được chia tới woofer và tweeter. Còn đối với loa 3 đường tiếng, tín hiệu được phân phối tới subwoofer, midrange và tweeter.
Một bộ phân tần tốt sẽ giúp phân chia tín hiệu đồng đều tới các driver và không gây ra méo tín hiệu. Loa 3 đường tiếng giá rẻ với bộ phân tần chất lượng không tốt có thể hoạt động kém hơn loa 2 đường tiếng với phân tần chất lượng cao.
Nên chọn mua loa 2 đường tiếng hay 3 đường tiếng
Đối với hệ thống âm thanh xe hơi
Loa 2 đường tiếng được sử dụng phổ biến trong hệ thống âm thanh xe hơi bởi nó dễ lắp đặt, nhỏ gọn và giá thành không quá cao. Cũng có thể dùng loa 3 đường tiếng nhưng sẽ tốn không gian hơn.
Đối với rạp hát tại gia
Loa 3 đường tiếng có âm bass mạnh mẽ và cho âm thanh đầy đủ hơn. Vì thế rất thích hợp để xem phim và nghe nhạc. Nhiều người thích sử dụng thêm bộ cân bằng âm, tăng cường bass hoặc subwoofer để tăng trải nghiệm.
