Hiện nay hầu hết các ổ cứng SSD đều sử dụng một trong 2 chuẩn giao tiếp đó là SATA và NVMe. Vậy SATA, NVMe là gì? Mỗi chuẩn giao tiếp có những ưu nhược điểm ra sao, hãy cùng bài viế tìm hiểu nhé.

SATA là gì?

SATA là viết tắt của Serial ATA, là một chuẩn giao diện kết nối ổ đĩa cứng và các thiết bị lưu trữ khác với bo mạch chủ của máy tính.

SATA được sử dụng phổ biến trong các máy tính cá nhân và máy chủ để truyền dữ liệu giữa ổ đĩa và hệ thống. Chuẩn này đã thay thế chuẩn giao diện IDE (Integrated Drive Electronics) trước đây. SATA cung cấp tốc độ truyền dữ liệu nhanh hơn, hiệu suất cao hơn và dễ dàng cắm nóng hơn so với IDE.

Ưu điểm

• Tốc độ truyền dữ liệu nhanh: Chuẩn SATA hỗ trợ tốc độ truyền dữ liệu cao, cho phép truyền dữ liệu với tốc độ lên đến 6 Gbps (SATA III). Điều này giúp tăng hiệu suất truyền dữ liệu và giảm thời gian truy cập dữ liệu.
• Dễ dàng cắm và thay thế: SATA sử dụng cáp dẹp và cổng kết nối nhỏ gọn, dễ dàng cắm và thay thế ổ đĩa cứng hoặc thiết bị lưu trữ khác mà không cần công cụ đặc biệt.
• Tương thích ngược: Chuẩn SATA tương thích ngược với các chuẩn SATA trước đó, cho phép sử dụng các thiết bị SATA mới với các thiết bị SATA cũ hơn.
• Tiết kiệm năng lượng: SATA hỗ trợ chế độ tiết kiệm năng lượng, giúp giảm tiêu thụ điện năng của ổ đĩa cứng khi không hoạt động.
• Chi phí thấp: Chuẩn SATA được sử dụng rộng rãi và sản xuất hàng loạt, do đó có giá thành thấp hơn so với các chuẩn kết nối khác như SCSI hay SAS.

Nhược điểm

• Tốc độ truyền dữ liệu hạn chế: So với các chuẩn giao diện mới hơn như NVMe (Non-Volatile Memory Express), SATA có tốc độ truyền dữ liệu chậm hơn. Điều này có thể gây hạn chế hiệu suất cho các ổ đĩa SSD nhanh.
• Hạn chế số lượng kết nối: Chuẩn SATA chỉ hỗ trợ một số lượng giới hạn các kết nối. Điều này có thể gây khó khăn khi cần kết nối nhiều ổ đĩa hoặc thiết bị lưu trữ.
• Hạn chế trong việc cung cấp nguồn điện: Chuẩn SATA không cung cấp nguồn điện đủ cho các ổ đĩa hoạt động mạnh mẽ như ổ đĩa cứng 10,000 RPM hoặc ổ đĩa SSD cao cấp. Điều này có thể yêu cầu sử dụng thêm nguồn điện bổ sung.
• Không tương thích ngược với các chuẩn giao diện cũ hơn: Chuẩn SATA không tương thích ngược với các chuẩn giao diện IDE hoặc PATA (Parallel ATA). Điều này có nghĩa là các ổ đĩa hoặc thiết bị sử dụng các chuẩn cũ hơn sẽ không thể kết nối trực tiếp với các cổng SATA mà cần sử dụng bộ chuyển đổi.

Các phiên bản SATA

• SATA 1.0: Đây là phiên bản đầu tiên của chuẩn SATA, được giới thiệu vào năm 2003. Nó hỗ trợ tốc độ truyền dữ liệu lên đến 1,5 Gbps (gigabit trên giây).
• SATA 2.0: Phiên bản này được ra mắt vào năm 2004 và cung cấp tốc độ truyền dữ liệu lên đến 3 Gbps. Nó cũng hỗ trợ các tính năng mới như hot-plugging và native command queuing (NCQ).
• SATA 3.0: Còn được gọi là SATA 6Gbps hoặc SATA III, phiên bản này được giới thiệu vào năm 2009. Nó cung cấp tốc độ truyền dữ liệu lên đến 6 Gbps, gấp đôi so với SATA 2.0. SATA 3.0 cũng hỗ trợ các tính năng như NCQ và TRIM.
• SATA 3.1: Phiên bản SATA 3.1 là phiên bản có một số cải tiến nhỏ cho SATA 3 như là cải tiến hiệu suất cho ổ cứng SSD, lệnh hàng đợi TRIM… Tốc độ tải vẫn là 6GB/s.
• SATA 3.2: Phiên bản này được giới thiệu vào năm 2013 và cung cấp tốc độ truyền dữ liệu lên đến 16 Gbps. Nó cũng hỗ trợ các tính năng như DevSleep và SATA Express.
• SATA 3.3: Phiên bản SATA 3.3 được phát hành vào tháng 2/2016, ở phiên bản này có hỗ trợ thêm công nghệ ghi từ tính SMR (Shingled Magnetic Recording). Công nghệ này cho phép ghi/viết đè dữ liệu được sử dụng trong ổ đĩa cứng HDD. Điều này giúp tăng mật độ lưu trữ và dung lượng lưu trữ.
• SATA 3.4: Phiên bản SATA 3.4 được phát hành vào tháng 6/2018. Ở phiên bản này trang bị thêm về tính năng theo dõi, giám sát nhiệt độ và thông báo về thứ tự ghi trên thiết bị, giúp cho việc lưu trữ hay truyền tải dữ liệu được bảo mật tốt hơn.
• SATA 3.5: Phiên bản SATA 3.5 được phát hành vào tháng 7 năm 2020. Phiên bản này có tính năng giới hạn thời gian xử lý của một số lệnh để làm giảm độ trễ khi truyền tải dữ liệu và còn cải thiện các lệnh hàng đợi NCQ để tối ưu thời gian xử lý dữ liệu.
• SATA Express: Đây là một phiên bản tiên tiến của chuẩn SATA, được giới thiệu vào năm 2013. Nó kết hợp cả giao diện SATA và giao diện PCIe để cung cấp tốc độ truyền dữ liệu cao hơn.

NVMe là gì?

NVMe là viết tắt của Non-Volatile Memory Express, là một giao thức truyền tải dữ liệu giữa hệ thống máy tính và ổ cứng SSD (Solid State Drive) hoặc bộ nhớ flash.

NVMe được thiết kế để tối ưu hiệu suất và tăng tốc độ truyền dữ liệu so với các giao thức truyền thống như SATA. Nó cho phép truy cập nhanh chóng và hiệu quả vào dữ liệu lưu trữ, đồng thời giảm độ trễ và tăng tốc độ xử lý dữ liệu. NVMe thường được sử dụng trong các ổ cứng SSD cao cấp và được coi là một công nghệ tiên tiến trong lĩnh vực lưu trữ dữ liệu.

Ưu điểm

• Tốc độ truyền tải dữ liệu nhanh: NVMe sử dụng giao thức truyền tải dữ liệu mới, cho phép truyền tải dữ liệu với tốc độ cao hơn so với các chuẩn truyền thống như SATA. Điều này giúp giảm thời gian truy cập và tăng tốc độ làm việc của hệ thống.
• Latency thấp: NVMe giảm đáng kể thời gian trễ (latency) so với các chuẩn truyền thống, nhờ sử dụng giao thức truyền tải dữ liệu mới và kiến trúc tối ưu hóa.
• Hiệu suất cao: NVMe cho phép truy cập đồng thời đến nhiều khối dữ liệu, giúp tăng hiệu suất làm việc của ổ đĩa SSD.
• Hỗ trợ đa nền tảng: NVMe được hỗ trợ trên nhiều nền tảng, bao gồm máy tính cá nhân, máy chủ và các thiết bị lưu trữ.
• Tiết kiệm năng lượng: NVMe tiêu thụ ít năng lượng hơn so với các chuẩn truyền thống, giúp tiết kiệm năng lượng và kéo dài thời gian sử dụng pin trên các thiết bị di động.
• Khả năng mở rộng: NVMe hỗ trợ nhiều kênh truyền dữ liệu và nhiều đầu nối, cho phép mở rộng dung lượng lưu trữ và tăng cường khả năng kết nối.

Nhược điểm

• Giá thành cao: So với các chuẩn truyền thống như SATA, NVMe có giá thành cao hơn. Điều này có thể làm tăng giá thành của các sản phẩm sử dụng NVMe, đặc biệt là trong các ứng dụng tiêu thụ hàng ngày.
• Hạn chế tương thích: Mặc dù NVMe đã trở thành chuẩn giao tiếp phổ biến trong các ổ đĩa SSD mới, nhưng không phải tất cả các hệ thống và thiết bị hỗ trợ NVMe. Điều này có thể gây hạn chế về tương thích và khả năng sử dụng của NVMe.
• Tiêu thụ năng lượng: NVMe có xu hướng tiêu thụ nhiều năng lượng hơn so với chuẩn SATA. Điều này có thể gây ra vấn đề về nhiệt độ và tuổi thọ pin trong các thiết bị di động hoặc máy tính xách tay.

Tuy nhiên, những nhược điểm này không phải lúc nào cũng áp dụng cho tất cả các trường hợp sử dụng NVMe và có thể được xem như là những hạn chế tương đối so với những lợi ích mà NVMe mang lại.

Các phiên bản NVMe

• NVMe 1.0: Đây là phiên bản đầu tiên của chuẩn NVMe, được công bố vào năm 2011. Nó định nghĩa giao thức truyền tải dữ liệu và giao diện điều khiển cho ổ đĩa SSD sử dụng kết nối PCIe.
• NVMe 1.1: Phiên bản này được công bố vào năm 2012 và bổ sung một số tính năng mới như hỗ trợ cho các ổ đĩa SSD có dung lượng lớn hơn 2TB và hỗ trợ cho các ổ đĩa SSD có khả năng ghi dữ liệu nhanh hơn.
• NVMe 1.2: Phiên bản này được công bố vào năm 2014 và đưa ra nhiều cải tiến về hiệu suất và tính năng. Nó bổ sung hỗ trợ cho các tính năng như hỗ trợ cho các ổ đĩa SSD có khả năng mã hóa phần cứng và hỗ trợ cho các tính năng quản lý năng lượng tiên tiến.
• NVMe 1.3: Phiên bản này được công bố vào năm 2017 và đưa ra nhiều cải tiến về hiệu suất và tính năng. Nó bổ sung hỗ trợ cho các tính năng như hỗ trợ cho các ổ đĩa SSD có khả năng ghi dữ liệu nhanh hơn, hỗ trợ cho các tính năng quản lý năng lượng tiên tiến và hỗ trợ cho các tính năng bảo mật nâng cao.
• NVMe 1.4: Phiên bản này được công bố vào năm 2019 và đưa ra nhiều cải tiến về hiệu suất và tính năng. Nó bổ sung hỗ trợ cho các tính năng như hỗ trợ cho các ổ đĩa SSD có khả năng ghi dữ liệu nhanh hơn, hỗ trợ cho các tính năng quản lý năng lượng tiên tiến và hỗ trợ cho các tính năng bảo mật nâng cao.
• NVMe 2.0: Phiên bản này được công bố vào năm 2021. Điểm nổi bật nhất của giao thức NVMe 2.0 chính là khả năng hỗ trợ các ổ cứng HDD kết nối qua chuẩn PCIe. Đây là một bước tiến khá quan trọng, có nhiều lợi ích cho sự phát triển chung của ngành phần cứng máy tính.

So sánh chuẩn SATA vs NVMe

NVMe (Non-Volatile Memory Express) và SATA (Serial ATA) là hai chuẩn giao tiếp được sử dụng để kết nối ổ đĩa lưu trữ với hệ thống máy tính. Dưới đây là một số điểm so sánh giữa hai chuẩn này:

Tốc độ truyền dữ liệu

Chuẩn NVMe có tốc độ truyền dữ liệu nhanh hơn đáng kể so với SATA. NVMe sử dụng giao tiếp PCIe (Peripheral Component Interconnect Express) để truyền dữ liệu, trong khi SATA sử dụng giao tiếp chuỗi. Tốc độ truyền dữ liệu của NVMe có thể đạt tới hàng GB/s, trong khi SATA thường chỉ đạt tới hàng MB/s.

Latency (độ trễ)

NVMe có độ trễ thấp hơn so với SATA. Điều này có nghĩa là thời gian truy cập dữ liệu từ ổ đĩa NVMe sẽ nhanh hơn so với ổ đĩa SATA.

Hiệu suất

Do tốc độ truyền dữ liệu và độ trễ thấp hơn, NVMe thường có hiệu suất cao hơn so với SATA. Điều này đặc biệt quan trọng khi sử dụng ổ đĩa SSD (Solid State Drive) với chuẩn NVMe, vì SSD thường có tốc độ đọc/ghi dữ liệu nhanh hơn so với ổ cứng HDD (Hard Disk Drive) truyền thống.

Hỗ trợ

NVMe được hỗ trợ trên các hệ điều hành hiện đại như Windows 10, macOS và Linux. Tuy nhiên, không phải tất cả các máy tính và bo mạch chủ đều hỗ trợ NVMe. SATA, mặt khác, là một chuẩn giao tiếp phổ biến và được hỗ trợ rộng rãi trên hầu hết các hệ thống.

Giá cả

Hiện nay, ổ đĩa NVMe thường có giá cao hơn so với ổ đĩa SATA cùng dung lượng. Tuy nhiên, giá cả có thể thay đổi theo thời gian và sự phổ biến của chuẩn NVMe.