Trong bất kỳ hệ thống âm thanh nào thì loa siêu trầm (subwoofer) là một thành phần không thể thiếu. Để chọn mua được một chiếc loa sub phù hợp với dàn âm thanh của bạn không phải điều đơn giản, nhất là đối với những người mới.
Vì vậy bài viết sẽ giới thiệu cho bạn những tiêu chí để mua loa sub, giúp bạn có thêm kiến thức để chọn cho mình một chiếc loa siêu trầm phù hợp nhất.
Chức năng của loa subwoofer là gì?
Loa subwoofer là một loại loa được dùng để tăng cường âm trầm và làm cho âm trầm sâu hơn. Nếu có một chiếc subwoofer trong hệ thống, bạn sẽ cảm nhận được âm thanh chắc chắn hơn. Ngược lại, âm thanh sẽ thiếu đi sức mạnh, năng lượng.
Không những vậy, bổ sung loa sub, đặc biệt loa sub điện (sub chủ động) vào dàn âm thanh sẽ làm tăng dải động của hệ thống. Hay nói một cách khác, các âm thanh tái tạo sẽ không bị hạn chế.
Các tiêu chí chọn mua loa subwoofer
1. Chất lượng âm thanh
Câu hỏi đầu tiên mà tất cả mọi người đặt ra đó là liệu một chiếc loa subwoofer có thực sự cải thiện chất lượng âm bass. Câu trả lời đó là có.
Âm bass sẽ trở nên sâu và mạnh mẽ hơn. Loa sub được thiết kế để tăng cường cho âm thanh tần số thấp và rất phù với cả âm nhạc và phim ảnh.
Chất lượng âm thanh rất quan trọng nhưng không phải là thứ quan trọng nhất. Thay vào đó, bạn cần xem xét những yếu tố như kích thước, dải tần số, công suất đầu ra. Những yếu tố này ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng bass.
2. Kích thước
Kích thước là một trong những yếu tố rất quan trọng của loa subwoofer. Nó ảnh hưởng rất lớn đến số lượng cũng như chất lượng âm bass.
Việc làm rung động không khí thông qua màng loa tiêu hao khá nhiều năng lượng. Driver càng lớn càng tốn nhiều năng lượng, điều này cũng đồng nghĩa thùng loa cũng phải lớn.
Vậy như thế nào là lớn? Giả sử bạn đang có một hệ thống âm thanh tại gia hoặc hệ thống hi-fi đặt trong căn phòng cỡ vừa khoảng 45 đến 70m vuông.
Khi này một chiếc loa sub có driver đường kính 12 inches sẽ phù hợp với dàn âm thanh phòng bạn. Không chỉ bởi đây là kích thước driver phổ biến nhất hiện nay mà còn giá thành và cho chất lượng âm bass tốt.
Tất nhiên bạn có thể chọn driver có kích thước lớn hoặc nhỏ hơn. Tuy nhiên nếu bạn là người mới, 12 inches là khởi đầu tuyệt vời nhất.
3. Công suất và âm lượng
Hầu hết loa subwoofer được bán ngoài thị trường hiện nay đều là sub chủ động (sub điện). Sub điện được được tích hợp sẵn bộ khuếch đại (amplifier) thay vì được cấp nguồn từ bên ngoài.
Bộ khuếch đại có thể coi là trái tim của loa siêu trầm và nhiệm vụ chính của nó là cấp nguồn cho driver. Nguồn/ Công suất được tính bằng đơn vị Watts (W).
Subwoofer thường có 2 loại công suất được đề cập đến trong thông số kỹ thuật: hiệu dụng và đỉnh (RMS và Peak). Công suất đỉnh là thông số mà bạn có thể bỏ qua bởi chẳng mấy khi bạn sử dụng hết công suất của loa.
Thay vào đó thứ bạn cần quan tâm đó là công suất hiệu dụng. RMS là viết tắt của Root Mean Square, đây là công suất mà tại đó thiết bị sẽ hoạt động bình thường và ổn định.
Trong trường hợp của subwoofer, RMS cho bạn biết công suất ổn định của loa khi được chỉnh đến một mức âm lượng hợp lý trong thời gian dài.
Công suất càng cao thì loa sub lại càng cho âm bass trong, rõ ràng hơn và không bị méo khi ở mức âm lượng lớn. Tất nhiên bạn cũng phải trả nhiều tiền hơn cho một chiếc loa sub công suất lớn.
Nhìn chung, một chiếc loa siêu trầm ngon bổ rẻ thường có công suất khoảng 150W đến 500W.
4. Có dây với không dây
Hầu hết loa sub sẽ được cấp nguồn bằng cách cắm cáp nguồn hoặc cáp RCA (thường được tặng kèm) vào ổ cắm điện trong phòng bạn. Tương tự như loa Bluetooth, liệu có tồn tại loa sub không dây hay không?
Hiện nay Sonos đã sản xuất loa siêu trầm wireless kết nối với nguồn phát thông qua Wi-fi hoặc Bluetooth. Tuy nhiên có một số điều bạn cần lưu ý trước khi mua loại loa này.
Đầu tiên là về giá cả, bạn sẽ phải trả thêm một khoản kha khá chỉ để loại bỏ đi dây cáp RCA kết nối loa sub với bộ khuếch đại. Ngoài ra các loa siêu trầm không dây thường hoạt động trong một hệ sinh thái khép kín.
Điều này đồng nghĩa với việc loa sub Sonos được đề cập ở trên chỉ có thể hoạt động với các thiết bị Sonos khác.
Vì vậy, nếu bạn không có kế hoạch sử dụng loa và các thiết bị âm thanh từ một thương hiệu duy nhất trong dàn âm thanh nhà mình thì tốt nhất bạn nên sử dụng loa sub thông thường. Chất lượng âm thanh và giá cả chắc chắn là những thứ sẽ làm bạn hài lòng.
Còn đối với loa sub không dây lại kém linh hoạt hơn nhiều so với loa sub có dây.
5. Dải tần số
Mọi âm thanh đều có tần số của chúng, từ thấp, trung bình tới cao. Đơn vị của tần số là Hertz (Hz). Các âm bass đều thuộc dải tần số thấp. Một loa siêu trầm có khả năng tái tạo tần số thấp nhất mà con người có thể nghe thấy được (20Hz) chắc chắn là một chiếc loa sub tốt.
Hầu hết các loa sub hiện nay có thể tạo ra các âm thanh có tần số thấp nhất là 25Hz. Đặc biệt có một số mẫu đắt tiền có thể đạt đến 16Hz như Power Sound Audio S3611.
Nếu bạn không phải là người quá đam mê âm bass thì 50Hz là đủ. Ngược lại, bạn nên bắt đầu với các mẫu loa sub có khả năng tái tạo đạt tới tần số 25Hz.
Loa sub tạo ra âm bass tần số càng thấp thì giá lại càng cao. Vì vậy xem thật kỹ dải tần số của loa sub trước khi mua.
6. Front-Firing với Down-Firing Subwoofer
Down-Firing Subwoofer có driver chính hướng xuống dưới mặt đất. Còn Front-Firing Subwoofer có driver chính hướng về phía trước.
Gần như không có sự khác biệt giữa 2 loại loa này và lựa chọn của bạn phụ thuộc vào vị trí đặt loa. Nếu muốn đặt nó gần loa chính thì Front-Firing Subwoofer là lựa chọn phù hợp.
Nếu bạn muốn tăng cường âm bass cho dàn âm thanh nhà mình thì nên tìm kiếm một chiếc loa sub có màng loa thụ động. Đối với loại loa này, bạn phải trả thêm một khoản tiền nhỏ nhưng cũng rất đáng.
7. Cân bằng âm và hiệu chỉnh phòng
Âm bass rất dễ bị ảnh hưởng bởi môi trường xung quanh. Các hãng sản xuất loa sub biết điều này, vì thế rất nhiều loa siêu trầm được tích hợp công nghệ DSP (Digital Signal Processor). Về cơ bản, DSP là bộ xử lý âm thanh trước khi nó đến tai bạn.
Có 2 loại DSP. Loại đầu tiên là cân bằng âm (EQ) cho phép bạn tăng hoặc giảm một số tần số nhất định của âm thanh. Nếu loa sub có tính năng này thì nó thường được điều chỉnh thông qua ứng dụng và có có thể có các tùy chọn có sẵn để bạn lựa chọn.
Loại thứ hai được gọi là hiệu chuẩn phòng (Room calibration). Lúc này, loa subwoofer sẽ được gắn thêm một microphone và sau đó phát ra những âm thử. Micro đồng thời ghi lại những âm đó và loa siêu trầm sẽ tự điều chỉnh cho phù hợp. Với công nghệ này, tất nhiên bạn sẽ phải trả thêm tiền.
8. Ported với Sealed Subwoofer
Có một điều mà bạn có thấy trong thế giới loa sub đó là càng đắt tiền thì lại càng có nhiều lỗ. Đây là loại loa siêu trầm có lỗ thông hơi (ported subwoofer), và đúng như cái tên, loại loa này có ít nhất một lỗ dẫn trực tiếp ra ngoài.
Ngược lại, loa siêu trầm kín thùng (sealed subwoofer) lại không có lỗ. Thông thường mà nói bạn sẽ gặp loa sub được thiết kế kín thùng nhiều hơn loa sub có lỗ thông hơi.
Sự khác biệt giữa 2 loại loa này nằm ở chất lượng âm thanh. Loa sub kín thùng hướng đến âm bass chắc chắn, đồng đều và được kiểm soát. Trong khi đó loa sub có lỗ thông hơi hướng đến việc tăng cường âm bass nhiều hơn.
Nếu đang định mua một chiếc loa sub cho dàn âm thanh trong nhà thì bạn sẽ không phải cần đến ported sub. Ngược lại, nếu dàn âm thanh được đặt ở nơi rộng rãi thì bạn nên cân nhắc tới một chiếc loa sub có lỗ thông hơi.
9. Hi-Fi với Home Theater
Loa sub rất linh hoạt. Nó có thể sử dụng trong bất kỳ hệ thống âm thanh nào, nghe nhạc, xem phim hay gaming.
Đối với hệ thống hi-fi, bạn cần nhiều hơn một loa sub. Lý do là bởi hầu hết các bộ khuếch đại âm thanh nổi không có khả năng truyền âm thanh tới nhiều loa siêu trầm.
Rạp tại gia (Home theater) lại là một câu chuyện khác. Nhiều đầu thu âm thanh hình ảnh (A/V Receiver) có khả năng truyền âm thanh tới 2 loa sub cùng lúc, rất phù hợp để bạn xây dựng một hệ thống âm thanh vòm (sound surround).
Với âm thanh vòm, bạn sẽ có cảm giác âm thanh đến từ mọi hướng, rất sống động như trong rạp chiếu phim. Tuy vậy sử dụng 2 loa sub sẽ khá tốn kém. Nhưng nếu có điều kiện bạn nên thử, chắc chắn nó sẽ là trải nghiệm rất tuyệt vời.
10. Giá thành
Với một chiếc loa siêu trầm tốt thì sẽ có giá không dưới 2 triệu đồng. Có rất nhiều loa sub đáng mua trong tầm giá khoảng 2 triệu đến 20 triệu.
Ngoài ra bạn có thể bỏ ra nhiều tiền hơn nữa để có thể sở hữu những chiếc loa sub có công suất lớn. Tuy nhiên bạn cần lưu ý khả năng tương thích của nó với dàn âm thanh hiện tại.
