Bạn mới mua một ổ cứng SSD và không biết nên tạo bảng phân vùng dưới dạng MBR hay GPT thì sẽ tốt hơn thì bài viết này là dành cho bạn. Chúng ta sẽ cùng tìm hiểu bảng phân vùng MBR và GPT là gì? Cách chuyển khởi tạo SSD dưới dạng MBR hoặc GPT trên Windows.
Bảng phân vùng ổ cứng là gì?
Bảng phân vùng là một phần quan trọng của ổ cứng, nó được sử dụng để chia ổ cứng thành các phân vùng riêng biệt. Bảng phân vùng chứa thông tin về số lượng, kích thước và vị trí của các phân vùng trên ổ cứng. Nó cũng chứa thông tin về phân vùng khởi động (boot partition) để hệ điều hành có thể khởi động từ đó.
Bảng phân vùng có thể được quản lý và cấu hình bằng các công cụ quản lý ổ cứng như Disk Management trên Windows hoặc Disk Utility trên macOS.
MBR
MBR (Master Boot Record) là một loại bảng phân vùng truyền thống được sử dụng trong hệ thống BIOS (Basic Input/Output System). Nó được lưu trữ trong sector đầu tiên của ổ cứng (sector 0) và chứa thông tin về các phân vùng trên ổ cứng.
MBR chỉ hỗ trợ tối đa 4 phân vùng chính và mỗi phân vùng có thể được định dạng bằng các hệ thống tệp khác nhau như FAT32, NTFS, hay ext4. Ngoài ra, MBR cũng chứa một chuỗi mã gọi là MBR code, nó được sử dụng để khởi động hệ điều hành từ ổ cứng.
Tuy nhiên, MBR có một số hạn chế như không hỗ trợ ổ cứng có kích thước lớn hơn 2TB và không hỗ trợ khả năng khởi động từ ổ cứng có dung lượng lớn hơn 2TB. Do đó, với các ổ cứng lớn hơn và hệ thống mới hơn, GPT (GUID Partition Table) đã trở thành một lựa chọn phổ biến hơn.
GPT
GPT (GUID Partition Table) là một loại bảng phân vùng mới được sử dụng trong hệ thống UEFI (Unified Extensible Firmware Interface). GPT sử dụng một số duy nhất (GUID) để xác định các phân vùng và cung cấp khả năng mở rộng hơn so với MBR.
GPT hỗ trợ số lượng phân vùng lớn hơn (tối đa 128 phân vùng), kích thước phân vùng lớn hơn (tối đa 18,4 triệu TB), hỗ trợ khả năng khôi phục dữ liệu tự động và cung cấp bảo mật tốt hơn với việc sử dụng kiểm tra dữ liệu CRC32 để phát hiện lỗi.
GPT cũng hỗ trợ cả hệ điều hành 64-bit và 32-bit, trong khi MBR chỉ hỗ trợ hệ điều hành 32-bit. Tuy nhiên, để sử dụng GPT, hệ thống phải hỗ trợ UEFI và hệ điều hành cũng phải hỗ trợ GPT.
Cách kiểm tra bảng phân vùng ổ cứng đang sử dụng
Thông qua diskpart
- Nhấn tổ hợp phím Windows + R, gõ cmd và nhấn Enter.
- Chạy câu lệnh diskpart
- Cửa sổ mới hiện ra, chạy tiếp lệnh list disk
- Nếu nhìn thấy cột GPT có đánh dấu sao (*) thì ổ cứng của bạn có định dạng GPT. Nếu không có thì ổ cứng của bạn có thể ở định dạng MBR.
Thông qua Disk Management
- Nhấn tổ hợp phím Windows + X và chọn Disk Management.
- Click chuột phải vào ổ cứng mà bạn muốn kiểm tra và chọn Properties.
- Chọn tab Volumes, kiểm tra mục Partition style bạn sẽ biết ổ cứng mình đang chuẩn gì, như hình dưới là chuẩn GPT.
Cách khởi tạo bảng phân vùng cho ổ cứng
- Nhấn tổ hợp phím Windows + R, gõ diskmgmt.msc và nhấn Enter.
- Nhấn chuột phải vào ổ đĩa chưa được xác định (Disk Unknown), sau đó chọn Initialize Disk.
- Cửa sổ mới hiện ra cho phép bạn lựa chọn MBR hoặc GPT cho SSD. Nhấn vào Ok sau khi đã lựa chọn xong.
Cách chuyển bảng vùng cho ổ cứng
Thông qua diskpart
Công cụ tích hợp trong Windows, diskpart có thể giúp các bạn thay đổi bảng phân vùng, nhưng nó yêu cầu xóa tất cả dữ liệu trên ổ đĩa và không thể chuyển đổi ổ đĩa hệ thống từ MBR sang GPT hoặc GPT thành MBR. Vì vậy nếu có một số dữ liệu quan trọng nằm trên ổ đĩa thì hãy sao lưu dữ liệu và làm theo các bước như bên dưới:
- Nhấn tổ hợp phím Windows + R, gõ cmd và nhấn Enter.
- Chạy câu lệnh diskpart
- Cửa sổ mới hiện ra, chạy tiếp lệnh list disk. Bạn sẽ thấy tất cả các ổ trên máy tính. Lúc này chỉ cần chú ý tới ổ SSD hoặc ổ mà mình muốn thay đổi bảng phân vùng.
- Gõ select disk <X> (X là số ổ SSD của các bạn) và nhấn Enter. Sau đó sẽ có thông báo rằng SSD sẽ được chọn.
- Gõ clean và nhấn Enter để làm sạch hoàn toàn SSD.
- Cuối cùng, gõ convert gpt hoặc convert mbr và nhấn Enter. Chờ một vài phút, SSD sẽ được chuyển đổi bảng phân vùng tương ứng.
Thông qua AOMEI Partition Assistant Professional
- Đầu tiên, bạn cần tải về AOMEI Partition Assistant Professional và cài đặt.
- Sau khi cài đặt xong, chạy AOMEI Partition Assistant Professional, sau đó nhấp chuột phải vào ổ đĩa mà bạn muốn thay đổi và chọn Convert to GPT Disk hoặc Convert to MBR Disk.
- Nhấn OK để xác nhận.
- Nhấn vào Apply ở góc trên cùng bên trái để kết thúc quá trình.
So sánh bảng phân vùng MBR và GPT
| MBR | GPT | |
|---|---|---|
| Kích thước tối đa | Hỗ trợ tối đa 2TB. | Hỗ trợ 18.4 triệu TB (18 EB). |
| Số lượng phân vùng | Hỗ trợ tối đa 4 phân vùng chính. | Hỗ trợ tối đa 128 phân vùng. |
| Độ tương thích | Phù hợp với các hệ thống BIOS truyền thống. | Phù hợp với cả BIOS và UEFI. |
| Bảo mật | Không cung cấp tích hợp bảo mật và chữ ký số. | Hỗ trợ tích hợp bảo mật và chữ ký số. |
| Phục hồi lỗi | Khó khăn khi phục hồi phân vùng bị hỏng. | Dễ dàng phát hiện và phục hồi phân vùng bị hỏng. |
| Sự tạo phân vùng | Thường sử dụng các công cụ dòng lệnh. | Có giao diện người dùng đồ họa cho việc tạo phân vùng. |
| Bảng chứa thông tin phân vùng | Sử dụng một bản ghi MBR ở đầu ổ cứng. | Sử dụng một bảng GPT ở đầu ổ cứng. |
| Sự phân biệt giữa các phân vùng | Sử dụng ID phân vùng (primary, extended, logical). | Dùng GUID (Global Unique Identifier) để xác định phân vùng. |
| Hỗ trợ chuẩn ổ cứng mới | Không hỗ trợ chuẩn ổ cứng mới và ổ đĩa cắm nóng. | Hỗ trợ chuẩn ổ cứng mới và ổ đĩa cắm nóng. |
Các câu hỏi thường gặp
Ổ cứng SSD nên dùng MBR hay GPT?
Ổ cứng SSD nên sử dụng GPT (GUID Partition Table) thay vì MBR (Master Boot Record). GPT hỗ trợ các ổ đĩa lớn hơn 2TB, hỗ trợ nhiều hơn 4 phân vùng chính, cung cấp khả năng khôi phục dữ liệu tự động và bảo mật tốt hơn.
Ngoài ra, GPT cũng tương thích tốt với hệ điều hành mới như Windows 10 và macOS. Do đó, nếu bạn sử dụng ổ cứng SSD, nên chọn GPT để tận dụng tối đa hiệu suất và tính năng của ổ cứng SSD.
Khi nào nên sử dụng bảng phân vùng MBR?
Nếu bạn đang sử dụng một hệ thống cũ không hỗ trợ GPT, bạn sẽ phải sử dụng MBR. Bên cạnh đó, nếu ổ cứng của bạn có dung lượng nhỏ hơn 2TB, MBR có thể là lựa chọn tốt hơn. GPT được thiết kế để hỗ trợ ổ cứng lớn hơn 2TB.
Ngoài ra, một số hệ điều hành cũ như Windows XP không hỗ trợ khởi động từ ổ cứng GPT. Trong trường hợp này, bạn cần sử dụng MBR.
